Динамика тарауына есептер шығару

Мақсаты:

Білімділік: Оқушыларды өткен тақырыптар бойынша білім-дағдыларын айқындау, физикалық есептерді шығару дағдысын қалыптастыру. 

Дамытушылық: осы тарауды қайталай отырып оқушылардың ой-өрісін кеңейтіп, ойлау қабілетін арттыра отырып алған білімдерін одан әрі қарай дамыту.

Тәрбиелік: оқушыларды лезде жауап беруге, тез есептеуге, шапшаңдыққа, жинақтылыққа тәрбиелеу.

Сабақ әдісі: практикалық.

Сабақтың түрі: қайталау.

Көрнекіліктер: үлестірмелі тапсырмалар.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру

• Сәлемдесу;
• Оқушыларды түгендеу;
• Оқушылардың сабаққа қатысын қадағалау;
• Оқушылардың назарын тақтаға аудару;
• Оқушыларды топқа бөлу.

ІІ. Өткенді шолу:

• Ньютонның сақталу заңын импульстік түрде жазудың бір артықшылығы бар. Қандай? 
• Ньютонның заңдары
• Күш моменті дегеніміз не?
• Күш иіні деген не?
• Штейнер теоремасы қалай айтылады?
• Бүкіләлемдік тартылыс заңын кім ашты?

ІІІ. Негізгі бөлім

Есептер

1. Сым массасы 450 кг жүкке шыдайды. Сым үзіліп кетпес үшін осы сымға ілінген массасы 450 кг денені қандай а_max үдеумен көтеруге болады?
2. Егер F₂ = 5 Н тең, және массасы m = 3 кг дене а = 1,5 м/с² үдеумен қозғалатын болса, онда F₁ күші неге тең?
3. Массасы m₁=10 г оқтың автомат ұңғысынан ұшып шығу жылдамдығы =300 м/с болса, иыққа түсірілетін орташа F қысым күші қандай? Автомат секундына 50 оқ шығарады.
4. Ұзындығы 1 м және салмағы 0,5 кГ біртекті стержень вертикаль жазықтықта стерженьнің ортасының өтетін горизонталь осьті айналады. Егер айналдырушы момент 9,81*10^-2 Н*м-ге тең болса, стержень қандай бұрыштық жылдамдықпен айналар еді?
5. Салмақтары әр түрлі екі гир бір-бірімен жіп арқылы жалғастырып, инерция моменті J=50 кг*м² және радиусы R=20 см блоктың үстінен асырылып тасталынған. Блок үйкеліспен айнаолады және оның үйкеліс күшінің моменті M_үйк=98,1 Н*м. Блок тұрақты бұрыштық үдеумен ε=2,36 рад/сек² айналады деп, болктың екі жағындағы жіптің керулерінің айырымын Т₁-Т₂ табу керек.

     6. Массасы m = 8 кг денеге өзара перпендикуляр F₁ = 6 Н және F₂ = 8 Н күштері әсер еткен кездегі үдеуді табу керек.

Есеп шығару мысалдары

1.Массасы m = 20 г дене 1 с ішінде h = 4,7 м биіктіктен құлайды. Ауаның кедергі күшінің орташа мәнін F_кед.анықтау керек.

Шешуі: Оң бағыт — төмен. Ауысу:h=at²/2    a= 2h/t²

2.Жіпке массалары: m₁ = 2 кг, m₂ = 3 кг, m₃ = 4 кг үш дене ілінген. Әрбір жіптің керілуін табу керек.

Шешуі: Т₁ күші үш жүктің салмағын теңгереді. Т₂ күші екі жүктің салмағын теңгереді. Т₃ күші бір жүктің салмағын теңгереді.

3. Бір-біріне жалғанған массалары m₁ = 2 кг және m₂ = 3 кг екі жүкті бірінші денеге түсірілген шамасы F = 60 Н күшпен жоғары көтереді. Жіптің керілуін табу керек.

4.Массалары m₁ = 2 кг және m₂ = 3 кг жүктер қозғалмайтын шығыр арқылы тасталған жіппен байланысқан. Денелердің қозғалысы кезіндегі жіптің керілуін табу керек.

5. 90Н күш денеге 1,2 м/с² үдеу береді. Осы денеге қандай күш 3 м/с² үдеу береді?

6. Массасы 4т жүгі жоқ автомобиль 0,3м/с² үдеумен қозғала бастады. Егер тарту күші сондай болғанда орнынан 0,2 м/с² үдеумен қозғалатын автомобильдің жүгі қандай?

7. Әрқайсысының массасы 80 т екі вагон бір-бірінен 1 м қашықтықта тұрғанда қандай күшпен тартылады?

8. Әрқайсысының массасы 1000 кг.  Тартылу күші 6,67*10^-9 Н болатын екі дененің  арақашықтығы қандай?

IV. Бағалау

V. Үйге: қайталау